Emlak/gayrimenkul alanından yatırım yapmayı planlayanlar için en cazip seçeneklerden biri arsadır. Ancak arsa satın almadan önce arsa türlerini, güncel fiyatları ve uzun vadeli arsa yatırımının püf noktalarını araştırmanız gerekir. Kayseri’de satılık lüks konut ve villa projeleriyle inşaat sektöründe marka haline gelen İlkut Mühendislik, arsa konusunda merak edilenleri anlattı.
Son zamanlarda arsa yatırımlarının popülerliği artarken büyük inşaat firmaları da bu yatırımlara aracılık edebiliyor. Arsa türlerinin de kendilerine özgü avantajları ve dezavantajları bulunuyor.
Arsa, belediyeler tarafından parsellenen ve belediye sınırları içinde bulunan hem imara hem de yerleşime açık alandır. Bu alan, boş bir arazi olabileceği gibi, toprak alan da olabilir.
Arsanın değeri, çevre koşullarına ve gelişimine göre hızlı artış gösterebilir ve en canlı yatırım seçeneklerinden biridir. Arsalar, köylerde veya kentlerde bulunabilir, yani yerleşim tipi açısından bir sınırlandırma yoktur.
Arsa türlerinden her birinin alım/satımda dikkat edilmesi gereken unsurları birbirinden farklıdır. Yapı olarak imarlı arsa, imarsız arsa, kamu arsası ve ticari arsa olmak üzere 4 tür arsa bulunur.
1) İmarlı Arsa: Üzerinde yalnızca yapı inşasına onay verilen arsalardır. Bu arsalarda zirai faaliyetler yapıldığı takdirde yapılar imarlı arsa olarak değerlendirilmez. Kişisel yapıların dışında okul, hastane gibi kamusal yapılar da inşa edilebilir. Teknik şartlarla birlikte yapılanma koşullarını planlama üzerinden takip edebilir, arsanın imar durumu hakkında belediyeden bilgi alabilirsiniz.
2) İmarsız Arsa: Üzerine yapı inşa etmenin mümkün olmadığı arsalardır. Bu arsalar, arazi ya da tarla olarak isimlendirilir. İmarsız arsaların bedeli, imarlı arsalara göre daha düşüktür. İmarı olmayan bir arsanın üzerine bina yapılamaz. Yapılması halinde belediye, inşa edilen yapıyı yıkabilir. Belediye, yol ya da kamu hizmet binaları için bedel ödemeden arsanızdan pay alabilir. İmarsız bir arsayı imarlı statüsüne kavuşturmak ise sadece yerel yönetimlerin yapabileceği bir durumdur.
3) Kamu Arsası: Bireylere değil, doğrudan kamuya ait olan arsalardır. Üzerine ancak kamu yararı bulunan yapılar inşa edilebilir. Kamunun ortak kullanımı temel kriterdir. Bu arsalara çoğunlukla yeşil alan, park gibi sosyal tesisler yapılır. Ayrıca hastane, okul, cezaevi gibi kurumlar için de bu arsalar kullanılır.
4) Ticari Arsa: Üzerine inşa edilen yapıların doğrudan ticari/iktisadi bir amaca hizmet ettiği arsalardır. AVM, eğlence mekanları, fuar alanları, mağazalar, iş merkezleri, stadyumlar, otoparklar, pazar alanları gibi yapılar ticari arsalara inşa edilir. Bu arsalardan farklı sektörler olması şartıyla pek çok işletme aynı anda faydalanabilir.