Mutfakta kullanılan kesme tahtalarının gıda güvenliği için renk kodlarıyla kullanılması gerekiyor. Peki, en sağlıklı kesme tahtası plastik mi, ahşap mı, yoksa cam mı? Kayseri’de satılık lüks villa ve konutların marka ismi İlkut Mühendislik, sizler için mutfakta her gün kullanılan kesme tahtaları hakkında bilinmesi gerekenleri derledi…
Gıda güvenliği; gıdalardan kaynaklanan hastalıkları engelleyerek, gıdaların işlenmesi ve depolanmasını konu alan bilimsel disiplindir. Güvenli gıda ise biyolojik, fiziksel ve kimyasal riskler bakımından temiz, bozulmamış ve besin değerini yitirmemiş besinleri ifade eder. Gıda güvenliği, aynı zamanda güvenli gıda tüketimini de kapsar. Gıda güvenliğini en fazla tehdit eden ve gıda zehirlenmelerine yol açan biyolojik tehlike bakterilerdir.
Tüketicilerin gıda güvenliğinin sağlanması konusunda bir takım hususlara dikkat etmesi gerekir. Mutfaklarda kullanılan cam, plastik, toz gibi fiziksel; deterjan kalıntısı gibi kimyasal; bakteri, küf, maya gibi biyolojik tehlike ve risklerin önlenmesidir. Gıdaların hazırlanması ve servis edilmesinde kullanılan bütün araç-gereçler bu tehlike ve risklerin engellenmesi için hijyenik olmalıdır.
Mutfakta en sık kullanılan araçlardan olan kesme tahtasında zamanla bozulma olabilir. Sık kullanım nedeniyle tahtanın üzerinde oluşan kesiklere yiyecekler birikmiş olabilir. Tam temizlenmemiş bir kesme tahtasında daha önceden kalan besin kalıntıları yeni doğranan gıdaya geçebilir. Böylece kesilen gıdanın tadının bozulmasına neden olabilir.
Kesme tahtaları genellikle ahşap, plastik, bambu, cam ve paslanmaz çelik malzemeden yapılır.
1) Ahşap Kesme Tahtası: Hafif ve ekonomik bir malzeme olan ahşap, nem geçirme özelliğinden dolayı bakteri ve küf barındırarak hijyen sorunlarına yol açar. Ayrıca, görece dayanıksız olması ve daha önceki kullanımlardan kalan koku ve lekeleri içine hapsetmesi de bir dezavantajdır. Gözeneklilik ve emicilik özelliklerinin yüksek olması nedeniyle mikroorganizmaların yerleşmesine imkân sağladığı ve temiz tutulması zor olduğu için ahşap kesme tahtaları önerilmiyor. Ahşap kesme tahtaları kullanılacaksa da akçaağaç, kayın gibi sert ağaçlardan yapılanlar seçilmelidir.
2) Bambu Kesme Tahtası: Bambu kesme tahtaları, sert ve az gözenekli bir yapıdadır. Bambu nemi çok az emer ve bıçak darbelerine karşı daha dayanıklıdır. Dolayısıyla ahşap tahtalara göre bakterilere karşı daha dayanıklı ve dirençlidir.
3) Plastik Kesme Tahtası: Plastik kesme tahtaları, ahşap tahtaların aksine gözenekli değildir ve bakteriler yarıklarda saklanamaz. Plastik kesme tahtalarının, bulaşık makinesinde yıkanabilmesi de temizlik sürecini kolaylaştırır. Ayrıca renklendirilebilme özelliği; farklı gıdaları hazırlamak için ayrı kesme tahtaları kullanılmasını (et için kırmızı, sebze için yeşil renkli gibi) kolaylaştırarak çapraz bulaşmayı engeller.
4) Cam Kesme Tahtası: Cam kesme tahtaları gözeneksizdir ve kolay temizlenebilir. Ancak bu tahtalarda kullanılan bıçaklar daha çabuk körelir. Kırılabilme riski bulunan cam tahtalar, hem mutfak kazaları hem de gıdalar açısından risklidir.
Bütün plastik ve ahşap kesme tahtaları zamanla aşınır. Bu nedenle kesme tahtalarında, bakterilerin yerleşimine olanak sağlayan, temizlenmesi zor ve derin yarıklar oluştuğunda yenisiyle değiştirilmesi gerekir.
Uzmanlar, plastik ve cam kesme tahtalarının sağlık açısından daha uygun olduğunu, ahşap kesme tahtalarının ise tercih edilmemesi tavsiye ediyor.
Toplu gıda üretimi yapılan yerlerde kullanılan kesme tahtalarının hijyenik kullanımına, renk kodlamasına, gerektiğinde yenilenmesine özen gösterilmesi şarttır.